به گزارش تحریریه، نشریه «فارین پالیسی» آورده است که اروپا، بریتانیا و حتی ایالات متحده، به نوعی، در هفته‌های اخیر فشار خود بر درآمدهای انرژی روسیه را با هدف ورشکست کردن ماشین جنگی روسیه افزایش داده‌اند.
اما بزرگ‌ترین تهدید پیش روی اقتصاد روسیه که هم‌اکنون در وضعیت دشواری قرار دارد، ممکن است دوستان سابقش در اوپک باشند؛ کسانی که در ماه‌های اخیر تولید نفت خود را به شدت افزایش داده‌اند و این امر باعث شده قیمت نفت خام به پایین‌ترین سطح پنج ماه اخیر برسد.
با توجه به پیش‌بینی بسیاری از تحلیل‌گران مبنی بر نفت ارزان‌تر در سال آینده، نوع نفت تخفیف‌خورده روسیه درآمد کمتری نسبت به مقادیر کاهش‌یافته امسال خواهد داشت و این فشار بیشتری بر بودجه روسیه وارد می‌کند که خود را برای بزرگ‌ترین کسری بودجه از زمان آغاز جنگ در اوکراین آماده می‌کند.
«اگر قیمت نفت برنت در سال آینده در محدوده ۵۰ دلار به ازای هر بشکه باقی بماند و نفت اورال روسیه همچنان همین تخفیف را نسبت به آن داشته باشد، قطعاً برای روسیه مشکلاتی ایجاد خواهد کرد»، این نظر هلی سیمولا، اقتصاددان ارشد بانک فنلاند است که اقتصاد روسیه را مطالعه می‌کند.
اوپک‌پلاس، گروه توسعه‌یافته‌ای از کارتل اصلی و به طور اسمی روسیه، به مدت هشت ماه متوالی اهداف تولید نفت خود را افزایش داده است، با وجود اینکه تقاضای جهانی برای نفت ظاهراً ضعیف است. (یکی از دلایل این امر افزایش استفاده از برق در حمل و نقل است و همچنین جنگ تجاری که رشد جهانی را کاهش داده و به تبع آن انتظارات تقاضای نفت را کاهش داده است.) اکنون که عراق دوباره می‌تواند نفت خام خود را از طریق ترکیه صادر کند، ممکن است نفت بیشتری از اوپک‌پلاس عرضه شود.
این بازگشت عرضه‌های فراوان در زمانی رخ می‌دهد که تولیدکنندگان دیگر نفت، از جمله ایالات متحده، برزیل و گویان نیز در حال افزایش تولید هستند. نتیجه این است که بازار به وضوح با مازاد عرضه مواجه است؛ شاید یکی از دلایل کاهش ۱۱ درصدی قیمت نفت در فقط سه هفته باشد.
اما این روند افزایش عرضه احتمالاً در سال آینده نیز ادامه خواهد داشت و برخی پیش‌بینی‌ها قیمت نفت معیار را در محدوده ۵۰ دلار به ازای هر بشکه می‌دانند، قیمتی پایین‌تر از سطح پایین ۶۰ دلار فعلی و بسیار کمتر از نزدیک به ۸۰ دلاری که در جریان تشدید تنش‌ها در خاورمیانه در ژوئن تجربه شد.
این وضعیت ممکن است در فصل اول سال که تقاضا به طور معمول ضعیف است، شدیدتر باشد.
وضعیت برای روسیه حتی وخیم‌تر است، زیرا نفت اورال که این کشور عرضه می‌کند، با تخفیف چشمگیری نسبت به این قیمت‌ها فروخته می‌شود—حدود ۱۲ دلار به ازای هر بشکه یا حتی بیشتر زمانی که حمل‌کنندگان برای دور زدن تحریم‌ها و قانع کردن خریداران محتاط مجبور به تخفیف بیشتری می‌شوند.
با توجه به اینکه حتی بودجه تعدیل‌شده روسیه برای سال آینده بر اساس افزایش قیمت نفت اورال (تا ۵۹ دلار به ازای هر بشکه) تنظیم شده است، به نظر می‌رسد برنامه‌های مالی خوش‌بینانه کرملین برای سال ۲۰۲۶ با واقعیت تلخی مواجه شده‌اند.
«چارچوب بودجه فعلی آن‌ها مرا به یاد اوت ۲۰۲۲ می‌اندازد، زمانی که انتظار داشتند هزینه‌ها در سال ۲۰۲۳ کاهش یابد، اما جنگ آنطور که انتظار داشتند پیش نرفت»، سیمولا گفت. «اگر جنگ همچنان بد پیش برود، ممکن است مجبور شوند هزینه‌های دفاعی را در سال آینده افزایش دهند، و این همراه با دیدگاه خوش‌بینانه نسبت به درآمدهای نفتی می‌تواند منجر به کسری بودجه‌ای معادل ۳ درصد تولید ناخالص داخلی شود که بیشترین میزان از آغاز جنگ است.»
این عدد در مقیاس اروپا و حتی ایالات متحده رقم کوچکی است، جایی که کسری‌های بودجه سالانه از ۶ درصد تولید ناخالص داخلی فراتر رفته‌اند حتی قبل از تاثیرات آخرین لایحه هزینه‌ای دولت ترامپ. اما ایالات متحده هنوز می‌تواند با هزینه کم قرض بگیرد؛ روسیه نمی‌تواند.
«در شرایط روسیه، ۳ درصد رقم بزرگی است. روسیه محدودیت‌هایی در قرض گرفتن دارد، پول خارجی ندارد و بخش زیادی از ذخایر صندوق نفت خود را خرج کرده است»، سیمولا افزود.
اما همه این‌ها بستگی به وضعیت بازار نفت دارد. پیش‌بینی‌کنندگان بزرگ مانند آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) انتظار دارند رشد تقاضای نفت کند باشد و این رشد توسط افزایش عرضه‌های جدید و غیرضروری جبران شود؛ بسیاری از تحلیل‌گران بازار نیز این دیدگاه نزولی را دارند. ولی خود اوپک انتظار دارد تقاضای نفت—که عمدتاً توسط کشورهای با درآمد متوسط و پایین، به ویژه در آسیا، هدایت می‌شود، دو برابر بیشتر از پیش‌بینی IEA باشد، بنابراین کارتل انتظار دارد که افزایش تولید آن‌ها برای تامین نیازهای بازار لازم باشد.
آژانس بین‌المللی انرژی با بررسی موجودی‌های نفتی تعادل بازار جهانی را زیر نظر دارد و اگرچه این معیارها کامل نیستند، اما نشان می‌دهند که پیش‌بینی‌های نزولی IEA کمی به واقعیت نزدیک‌تر از پیش‌بینی‌های اوپک درباره تقاضای بسیار بالا هستند، به گفته ژاک روسو، مدیرعامل شرکت مشاوره انرژی ClearView در واشنگتن.
روسو گفت: «اوپک ممکن است تا حدی درست بگوید که تقاضا کمی بالاتر از آنچه IEA فکر می‌کند است، اما نه به میزانی که آن‌ها می‌گویند. تقاضا دو برابر نیست»،
اوپک ممکن است مجبور شود در نشست نوامبر خود افزایش عرضه‌های اخیر را بازنگری کند اگر واقعاً بازار با مازاد بزرگی مواجه باشد. اما کارتل، یا حداقل بخشی از کشورهای عضو اوپک که افزایش عرضه را هدایت کرده‌اند، دلایل متعددی برای باز کردن شیرهای نفتی داشتند. بسیاری از تولیدکنندگان (مانند قزاقستان) در سهمیه‌های تولید تقلب کرده‌اند و این موضوع باعث شده عربستان سعودی، رهبری کارتل، بار این افزایش تولید را به دوش بکشد و شاید خسته شده باشد.
همچنین ممکن است سیاست‌های ژئوپولیتیکی بخشی از عرضه جهانی نفت را مختل کند: چه تحریم‌های سخت‌تر علیه ایران، عملیات نظامی آمریکا در ونزوئلا، یا تمکین هند به خواسته‌های آمریکا برای توقف خرید نفت روسیه.
دلایل دیگری هم وجود دارد که چرا اوپک امسال با وجود کاهش رشد جهانی، عرضه خود را افزایش داده است. رئیس‌جمهور سابق آمریکا، دونالد ترامپ، بارها خواستار کاهش قیمت نفت شده و این شاید راهی برای جلب رضایت او باشد. یا کشورهای اوپک ممکن است بخواهند سهم بازار خود را از رقبای غربی—به ویژه آمریکا—که نمی‌توانند با نفت زیر ۵۰ دلار رقابت کنند، پس بگیرند.
«از سال ۲۰۱۶، کشورهای بزرگ اوپک شروع به معامله سهم بازار برای قیمت بالاتر کردند، و اکنون شاهد عکس آن هستیم، یعنی آن‌ها حاضرند قیمت را فدای سهم بازار بیشتر کنند و البته نگه داشتن رابطه خوب با ترامپ از طریق قیمت‌های پایین‌تر نفت نیز بی‌تاثیر نیست»، روسو نتیجه‌گیری کرد.
منبع: مطالعات رسانه‌های بین‌المللی
پایان/
نظر شما